جنگل‌های استان گلستان بی‌دفاع در برابر آتش هستند

به گزارش  کاسپین خبر  به نقل از تسنیم، عرصه‌های جنگلی استان  گلستان  که در امتداد جنگل‌های هیرکانی(بازمانده عصر یخبندان و دارای عمری چندین میلیون ساله)قرار دارد که از نظر اکولوژی و ذخیره‌گاهی بسیار دارای اهمیت است.

اهمیت نوار باریک جنگلی در جنوب استان و دامنه‌های البرز از آنجا بیشتر نمایان می‌شود که با وجود قرارگیری یک چهارم جنگل‌های هیرکانی در استان گلستان اما نیمی از جنگل‌های ثبت شده در میراث جهانی یونسکو در این استان قرار دارد.بکر بودن عرصه‌های جنگلی گلستان و کمتر بودن شدت تخریب عوامل انسانی نسبت به دیگر استان‌ها دلیل این اتفاق است.

اما چند سالی است که به واسطه تغییرات اقلیمی وقوع خشکسالی‌های مکرر و البته عوامل انسانی این عرصه‌های بکر همواره طعمه  حریق  می‌شود.

کارشناسان معتقدند ماه‌های آبان، آذر و بهمن و البته اواخر بهار و اوایل تابستان، ماه‌های بحرانی برای جنگل‌ها و مراتع استان گلستان به شمار می‌رود.در این ایام با توجه به کاهش بارش‌ها و رطوبت هوا، افزایش نسبی دمای هوا و وجود برگ‌های خشک شده در کف جنگل، این عرصه‌ها شبیه انبار باروت است که با کمترین سهل انگاری، آتش شعله‌ور شده و از درختان تنها خاکستری برجای خواهد ماند.

اوایل پاییز امسال بود که وقوع آتش‌سوزی در منطقه حفاظت شده جهان نما و پس از آن ارتفاعات درازنو در استان گلستان به وقوع پیوست، آتش‌سوزی که چند روز طول کشید و در نهایت باران هم به کمک نیروهای مردمی و  منابع طبیعی  آمد تا شعله‌های آتش را خاموش کند.

در جریان آن آتش‌سوزی روسای سازمان‌ مدیریت بحران  و سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور به استان گلستان آمدند تا درباره وضعیت استان و حریق‌هایی که همواره به جان طبیعت می‌افتد تصمیم‌گیری کنند.
 

جلسه مدیریت بحران استان که با حضور نجار و منصور برگزار شد، دو مصوبه مهم داشت، یکی اختصاص 20 میلیارد تومان به استان در قالب تجهیزات مقابله با اطفای حریق و دیگری حضور بالگرد در استان تا پایان فصل پاییز بود.

با اینکه مدیران استان به ویژه در حوزه منابع طبیعی در همان جلسه اعلام کرده بودند که در حریق‌های احتمالی آینده با کمبود تجهیزات روبه‌رو هستند و باید هر چه سریع‌تر مصوبه روسای دو سازمان مدیریت بحران و جنگل‌ها عملیاتی شود اما از آن زمان تاکنون این اتفاق رخ نداده ضمن اینکه خبری هم از استقرار دائم بالگرد در استان نیست.

در هفته گذشته و با گرم شدن هوا 19 فقره آتش‌سوزی در عرصه‌های جنگلی استان تنها در 2 روز رخ داد که بازهم باران به داد جنگل‌های بی‌دفاع و بی‌پناه استان گلستان رسید.لازم است سازمان مدیریت بحران درباره مصوبه‌ای که تاکنون اجرا نکرده پاسخگو باشد ضمن اینکه این سازمان مسئول بخش عمده‌ای از خسارت‌های وارده به عرصه‌های جنگلی این استان است.

در همین باره  عبدالرحیم لطفی  مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان اظهار داشت:در استان بیش از 450 هزار هکتار جنگل و 862 هزار هکتار مرتع داریم که به عبارتی دیگر 68 درصد مساحت سطح استان را باید حفاظت کنیم.

وی به بیان اینکه تغییرات اقلیمی و کاهش شدید بارش‌ها، فشار زیادی به منابع طبیعی استان وارد کرده است گفت:با اینکه استان گلستان در مناطق شمالی واقع شده اما دو اقلیم گرم و خشک شامل کویر مرکزی ایران و صحرای قره قوم ترکمنستان در مجاورت این استان قرار دارد و به شدت منابع طبیعی استان را تهدید می‌کند.

لطفی گفت:برخلاف گیلان و مازندران که در حاشیه دریا قرار دارند و رطوبت آنها بالاست اما در گلستان با توجه به افزایش دما و کاهش بارش‌ها، رطوبت به شدت کاهش یافته و عرصه‌های جنگلی استان را مستعد آتش‌سوزی کرده است.

وی توضیح داد:علاوه بر گرمایش زمین، خیلی از روستاها و سکونتگاه‌ها به ویژه در شرق استان در مجاورت مناطق جنگلی واقع شده‌اند و به علت اینکه اراضی کشاورزی زیادی در اطراف جنگل‌ها و مراتع داریم، همه ساله شاهد آتش‌سوزی در این مناطق هستیم چرا که برخی روستاییان برای پاکسازی اراضی اطراف مزارع خود یا با آتش زدن بقایای گیاهی، خطر حریق را تشدید می‌کنند.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گلستان گفت:وجود دام‌ها در روستاهای حاشیه جنگل کار را سخت کرده است و هم مردم و هم ما باید مراقبت بیشتری از این عرصه‌ها داشته باشیم اما برای این کار نیازمند افزایش تعداد نیروهای حفاظتی هستیم، دست کم تعداد نیروهای ما باید 30 تا 40 درصد بیشتر شود.

وی به ساماندهی و توانمندسازی برخی از مردم در روستاهای حاشیه جنگل هم اشاره و بیان کرد:بیش از 100 روستای حاشیه جنگل داریم که برای سال 1401 باید گروه‌های 11 نفره را در این روستاها ساماندهی کنیم و وسایل اولیه اطفای حریق از جمله دمنده، فلاسبک، بیل و چنگه و لباس‌های اطفای حریق را در اختیار آنان قرار دهیم.

لطفی گفت:ما برای این کار در هر روستا دست کم به 100 میلیون تومان اعتبار نیاز داریم که باید در این زمینه به منابع طبیعی استان کمک شود.علاوه براین از ابتدای امسال 250 فقره آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع استان رخ داده که بخشی از خودروها و تجهیزات ما مستهلک شده و 5 خودروی ما آسیب جدی دیده است که به 500 میلیون تومان برای بازسازی آنها نیاز داریم.همچنین سالانه حدود یک میلیارد تومان برای شارژ نیروهایی که در شهرستان‌ها هستند نیاز است و 2 میلیارد تومان هم اعتبار هزینه‌ای می‌خواهیم که تأمین این اعتبارات مستلزم همکاری استانی و ملی است.

وی درباره مصوبه جلسه ستاد مدیریت بحران استان که با حضور روسای سازمان مدیریت بحران و سازمان جنگل‌ها در مورد استقرار دائم بالگرد در استان بود اظهار داشت:این اتفاق نیفتاده و بالگرد 15 روز در اختیار گلستان و 15 روز دیگر در استان مازندران مستقر است، این در حالی است که تعدد حریق در جنگل‌های گلستان به شدت بالا است.در استان باید تمهیداتی اندیشیده شود که یک بالگرد مستقر به صورت دائمی داشته باشیم که مجهز به سبد آبپاش باشد.ما همواره در استان با سیل و آتش سوزی و انواع بلایای طبیعی روبه‌رو هستیم و این یک نیاز ضروری است.

لطفی گفت:علاوه براین حداقل 10 خودروی کمک دار لازم داریم.حفاظت از جنگل‌های استان گلستان برای ما اهمیت فراوانی دارد اما با دست خالی نمی‌شود این کار را انجام داد.هزینه‌ای که برای امر پیشگیری و حفاظت می‌کنیم بسیار کمتر از هزینه‌هایی است که برای تخریب و نابودی طبیعت انجام می‌شود.  

وی خاطرنشان کرد: سالانه 20 میلیارد توماناعتبار نیاز داریم تا بتوانیم اقدامات لازم را برای حفاظت از عرصه‌های جنگلی استان انجام دهیم.