قلب گرگان در سیطره غول های آهنی/چشم انداز میدان تاریخی را دریابید

به گزارش  کاسپین خبر  به نقل از مهر، بیش از یک سال است که پله‌های برقی پل‌های عابرپیاده میدان وحدت( شهرداری )گرگان خراب است و در این مدت وعده‌های مدیران شهری برای رفع نقایص آن از ماهی به ماه بعد و از فصلی به فصل بعد جابجا می‌شود.

نصب و راه اندازی پل‌های آهنی در جوار میدان تاریخی ثبت شده، تصمیم غلطی بود که در سنوات قبل بدون پیوست‌های لازم انجام شد و هم اکنون تصمیمی برای برداشتن و یا تعمیر این غول‌های آهنی گرفته نشده است.

رئیس  شورای شهر  گرگان در نطق پیش از دستور خود در صحن شورا بیان کرد که این پل‌ها باید برداشته شده ولی راه حل جایگزینی برای آن مطرح نکرد.

پل هوایی  میدان شهرداری  در این سال‌ها بیشتر محل کسب درآمد و تبلیغات بوده و کارایی لازم را هم نداشته است اما باید پرسید چرا در صرف بودجه شهری نظارت کافی نمی‌شود تا شهر متحمل چنین خساراتی نشود.

فاصله با رویکردهای شهر انسان محور

یک کارشناس ارشد مدیریت شهری معتقد است که بلاتکلیفی وضعیت پل‌های هوایی عابر پیاده فلکه شهرداری، ناشی از عدم وجود تعاریف درست جایگاه انسان و ماشین در شهر و سهم و نقش هر یک نزد تصمیم گیران و سیاست گذاری‌های شهری در گرگان است.

سیامک دُربیکی گفت:از اواسط دهه ۸۰ موج احداث پل‌های هوایی با پله برقی در شهرهای کشور به راه افتاد که پل‌های فلکه شهرداری هم محصول همان موج است در حالی که اگر به دانش و اصول شهرسازی توجه بیشتری می‌شد شاید این پل‌های گران قیمت اصلاً برپا نمی‌شد که حالا جمع کردن یا نگهداری آنها یک مسأله چندساله برای مدیران و مورد انتقاد شهروندان باشد.

وی چند دلیل برای برچیدن این پل‌ها بیان کرد:نخست، ارجحیت انسان بر ماشین و حق پیاده برای حضور در سطح زمین، در جایی که مرکز اجتماعی شهر محسوب و کاربری‌های متنوع، مسیر حرکت عابر را متأثر می‌کند.

دربیکی گفت:باید توجه کنیم که فلکه شهرداری، مسیر تردد صِرف نیست بلکه فضایی عمومی و محل تعامل مردم است و مسیرهای ماشین رویی را هم شامل می‌شود.این فلکه بزرگراه یا اتوبان نیست که هدفش تأمین سرعت اتومبیل‌ها و دسترسی بین دو نقطه باشد بنابراین برنامه ریزی بر مبنای سیر عابر و نه اتومبیل انجام می‌شود.

وی افزود:این پل‌ها همچنین فاقد استانداردهای لازم مانند رمپ و علائم فیزیکی در تأمین نیاز سالمندان، کودکان، توانخواهان، کم توانان و نابینایان است.

آشفتگی بصری پل‌ها

دربیکی اضافه کرد:دوم، مخدوش کردن منظر فلکه تاریخی شهرداری که جداره آن ثبت آثار ملی است و نباید تعرضی به آن می‌شد؛ این فلکه محل خاطرات جمعی شهروندان است که با آن منظر شکل گرفته و معمولاً اصالت چنین فضاهایی به دلایل مختلف حفظ می‌شود.

فلکه شهرداری مسیر تردد صرف نیست بلکه فضایی عمومی و محل تعامل مردم استوی عنوان کرد:سوم، تغییراتی هندسی که در برپایی پل‌ها در عرض پیاده رو و تعریف عجیب ورودی و خروجی‌ها ایجاد شده و مسیر مجزای رفت و برگشت خود اخلال در رفت و آمد را موجب شده است؛ باید گفت متأسفانه این پل‌ها حتی در حالت کارکردن پله برقی هم دعوت پذیری لازم را در ورودی ندارند و این نقص یکی از دلایل عدم استفاده عابران در این سال‌ها از این پل‌ها است.

دربیکی افزود:چهارم، ایجاد موانع فیزیکی نادرستی که موجب سختی در طی مسیر عابران حین خرابی پله‌های پل‌ها شده خود می‌تواند اشکالات حقوقی را در دعاوی احتمالی ناشی از تصادفات متوجه شهرداری گرگان کند.

وی گفت:دلایل دیگری هم برای برچیدن این پل‌ها-که خود هزینه زیادی هم دارد-می‌توان نام برد لیکن آنچه اهمیت دارد این است که پس از انجام این کار، برنامه شهرداری برای ساماندهی رفت و آمد عابر پیاده و نسبت آن با ماشین چیست؟ آیا باز هم ماشین بر انسان مقدم است یا برنامه ریزی بر مبنای حق به شهر خواهد بود؟

پل‌های عابر محلی برای درآمدزایی شهرداری

یک کارشناس ارشد مهندسی ترافیک هم در خصوص پل‌های هوایی و ویژگی‌های شهر انسان محورگفت: اگرچه احداث پل عابر پیاده در نگاه نخست خدمتی برای عابران پیاده و در جهت ارتقا سطح ایمنی تردد آنها از معبر شناخته می‌شود اما واکاوی دیگر ابعاد عملکرد این تجهیزات پر هزینه مبین آن است که پل‌های عابر پیاده بسیاری از مؤلفه‌های آسایش عابر پیاده را تحت شعاع قرار می‌دهند.

مرتضی بالویی افزود:برای مثال در اغلب موارد طرح راهرو ورودی و خروجی پل به شکلی پیاده سازی شده که در دسترسی به آنها مجبور به تغییر مسیر از جهت اصلی سفر خود هستید؛ در نتیجه مسافت سفر، زمان سفر و نیروی جسمی مضاعف از عابر مصرف می‌شود تا ما به ازای آن خودروها بتوانند با سرعتی بیشتر به تردد خود بپردازند؛ نتیجه‌ای که کاملاً با مفاهیم شهر انسان محور در تناقض است.

وی ادامه داد:در تبیین مفهوم خیابان، نگاهی عادلانه به حمل و نقل شده و پیاده‌ها، خودروها، دوچرخه سوارها و حمل‌ونقل عمومی سهم برابری از استفاده از معبر دارند.از این رو به عنوان راهبرد اصولی، متخصصان حمل و نقل توصیه می‌کنند در معابر شهری قبل از اقدام نسبت به طرح‌های عمرانی، طرح‌های آرام سازی ترافیک به شکلی که سرعت تردد هر دو گروه(عابرپیاده و خودرو)به میزانی که ایمنی و آسایش هر دو طرف تأمین شود مورد توجه قرار گیرند.

بالویی گفت:فارغ از مسأله آسایش عابرپیاده، متأسفانه در شرایط کنونی در بسیاری از پل‌های عابر پیاده موجود حتی عملکرد خود از حیث ایمنی را هم از دست داده‌اند به طوری که با وجود پله برقی و با وجود هر مؤلفه انگیزشی دیگر بازهم تمایل به استفاده از این تجهیزات ندارد، چرا؟ چون اساساً افراد ضرروتی احساس نمی‌کنند در شرایطی که به راحتی و به طور ایمن می‌توانند از زیر پل عبور کنند خود را برای عبور از روی پل به زحمت بیندازند.

وی عنوان کرد:تصادفات، حجم وسایل نقلیه و عابر پیاده، وجود مدرسه و مراکز آموزشی، عرض خیابان، ایستگاه‌های حمل و نقل عمومی، مراکز معلولان و سالمندان، کاربری‌های خاص، فاصله از پل عابرپیاده موجود در معبر، فاصله از تقاطع ایمن جهت عبور عرضی عابران از جمله مولفه‌هایی هستند که در تصمیم گیری برای جانمایی پل عابر پیاده به طور دقیق باید مورد بررسی قرار گیرند.

بالویی اعلام کرد: متأسفانه در وضع موجود در بسیاری از موارد هدف مدیران شهری از تعبیه این تجهیزات بیشتر از آنکه ارتقا ایمنی و تردد عابر مورد توجه باشد، ایجاد محلی برای درآمدزایی از طریق نصب تابلوهای تبلیغاتی است فارغ از آنکه احداث هر پل عابر پیاده چه بودجه‌ای را می‌طلبد، واقعاً تا چه میزان کارآمد است و چه ضربه‌ای را بر سیما و منظهر شهری وارد می‌سازد؟

صورت مسأله را پاک نکنیم

برای اطلاع از تصمیم گیری شورا و شهرداری گرگان در خصوص سرنوشت این پل‌ها با رئیس کمیسیون توسعه عمران شورای اسلامی شهر گرگان گفتگو کردیم، عیسی مهری گفت:رئیس شورای شهر در نطق پیش از دستور خود اعلام کرده که پل‌های عابر پیاده شهرداری باید جمع‌آوری شود البته این نظر شخصی وی بوده و به لحاظ فنی، جمع آوری پل‌ها ممکن نیست.

عیسی مهری افزود:برای ایمنی شهروندان باید این پل‌ها نصب باشد و اگر مشکل فنی در خصوص پله‌های برقی آن وجود دارد باید آنها را تعمیر کرد که در جلسه کمیسیون عمران ردیف اعتباری آن تغییر کرده و این هفته در جلسه شورا مطرح خواهد شد.

وی بیان کرد:برداشتن پل‌ها در کمیسیون توسعه عمران شورا مطرح شد و اعضا با آن موافق نیستند.

مهری با بیان اینکه این مسأله در شورای ترافیک شهرستان قبلاً مطرح اما با آن موافقت نشد، گفت:اگر پله‌های برقی پل‌ها تعمیر شده و آسانسور نصب شود مردم از آن استقبال خواهند کرد و باید در این زمینه فرهنگ سازی شود.

وی با اشاره به اینکه پیشنهاد رئیس شورا پاک کردن صورت مسأله است، گفت:نصب این پل‌ها کار اشتباهی از قبل بوده و مربوط به حال حاضر نیست و بنده در جلسات متعدد در مورد پروژه‌های شهری که صرفاً اسراف هستند، صحبت کرده‌ام.

مهری افزود:باید جلوی تکرار و هزینه کرد چنین پروژه‌هایی را گرفت اما اینکه بخواهیم آن را حذف کنیم، هزینه دیگری دارد و درست نیست.

وی با بیان اینکه اگر پل‌های عابرپیاده شهرداری برداشته شود باید ایمنی شهروندان هم تأمین شود، اضافه کرد:تنها با خط کشی نمی‌توان ترافیک میدان شهرداری را کنترل کرد بلکه باید کار اصولی انجام شود؛ بنده در صورتی با برداشتن پل‌های عابرپیاده موافق هستم که آن مکان به«پیاده راه»تبدیل شود.

مهری با توضیح اینکه اگر بحث زیباسازی بر ایمنی شهروندان ارجحیت دارد باید این کار انجام شود، گفت:میدان شهرداری میدانی است که کل ترافیک شهر در آنجا وارد و از آنجا توزیع می‌شود و این تداخل سواره و عابر پیاده معضل است.

وی با انتقاد از اینکه پل‌ها بدون مطالعه و پیوست احداث شده‌اند، افزود:تصمیم گیری در مورد پل‌ها صرفاً در اختیار شورا و شهرداری نیست و باید در شورای ترافیک استان و شهرستان مطرح شود.

در حالی که کمتر از هشت سال از عمر پل‌های عابر پیاده میدان شهرداری گرگان می‌گذرد اما کارشناسان معتقد هستند به دلایل گوناگون باید این پل‌ها جمع آوری شده ولی هنوز تصمیمی توسط مدیران شهری اخذ نشده است.

دوگانه برداشتن و تعمیر پل‌ها نشان می‌دهد که باید در اجرای پروژه‌های شهری پیوست‌های اجتماعی، فرهنگی، ترافیکی و غیره لحاظ شده تا از هدررفت بودجه جلوگیری شود.